Wat is een gebruiksaanwijzing en hoe verschilt die van een handleiding?

Is een gebruiksaanwijzing hetzelfde als een handleiding of is er een verschil?

Hoewel deze termen veel met elkaar gemeen hebben, zijn ze niet altijd uitwisselbaar. In deze blogpost leg ik uit wat gebruiksaanwijzingen en handleidingen zijn, en wat het verschil ertussen is.

CD-ROM met handleiding en gebruiksaanwijzing

Betekenis gebruiksaanwijzing en handleiding

Voor ik inga op het verschil tussen de handleiding en de gebruiksaanwijzing, leg ik eerst uit wat beide termen betekenen.

Wat is een handleiding?

Een handleiding is een bundeling van diverse soorten beschrijvende, informatieve en instructieve teksten, geschreven voor een bepaald doel en een bepaalde doelgroep.

"Deze handleiding bevat nuttige informatie over gebruik, onderhoud en probleemoplossing."

De Engelse vertaling van handleiding is manual. Afhankelijk van de context kunt u hier in het Engels ook naar verwijzen met termen als: user's guide, user manual of users' manual.

Wat is een gebruiksaanwijzing?

Een gebruiksaanwijzing is een instructieve tekst die eindgebruikers begeleidt bij het gebruik van een apparaat, product of proces.

"De gebruiksaanwijzing en het onderhoudsschema staan in de gebruikershandleiding."

Handleiding met gebruiksaanwijzing

De Engelse vertaling van gebruiksaanwijzing is instructions for use.

Afhankelijk van de toepassing kunt u in het Engels ook naar een gebruiksaanwijzing verwijzen met de termen: directions for use of usage directions of operating instructions.


Dit is de oorspronkelijke, maar niet de enige betekenis van gebruiksaanwijzing. Het woord laat namelijk enige ruimte voor interpretatie en kent nog twee definities:

Populaire definitie

De gebruiksaanwijzing als handleiding

In de volksmond wordt gebruiksaanwijzing vaak gebruikt als synoniem van handleiding.

"Het bedrijf bewaart de gebruiksaanwijzingen van alle apparaten op een centraal punt."

De Engelse vertaling hiervan is user's guide. In bredere context kunt u hiervoor in het Engels ook de volgende termen gebruiken: user manual, users' manual, of simpelweg manual.

Letterlijke definitie

Handleiding met gebruiksaanwijzing

Soms wordt met gebruiksaanwijzing of gebruiksinstructie verwezen naar een of meer afzonderlijke aanwijzingen of instructies over het gebruik van een apparaat, product of proces. Hier gaat het dus nadrukkelijk niet om een compleet document of complete sectie, maar naar specifieke stappen of handelingen binnen de gebruiksaanwijzing.

"In die aanwijzing staat dat de bout linksom gedraaid moet worden."

De Engelse vertaling hiervan is instructions. Afhankelijk van de context kunt u hier in het Engels ook naar verwijzen met: steps of directions.


Meerdere betekenissen gebruiksaanwijzing

Het woord gebruiksaanwijzing kent dus drie definities, elk met een subtiel verschil in betekenis. Schematisch samengevat ziet dat er zo uit:

DefinitieBetekenisVoorbeeld
OrigineelOnderdeel van handleidingDe Nederlandse gebruiksaanwijzing staat achter in de handleiding.
PopulairSynoniem voor handleidingDe tv werd geleverd met Nederlandstalige gebruiksaanwijzing.
LetterlijkLosse stap/instructieAls u deze aanwijzingen niet opvolgt, riskeert u ernstig of fataal letsel.

Het verschil tussen gebruiksaanwijzing en handleiding

  • Een handleiding is documentatie die bestaat uit beschrijvende, informatieve en instructieve teksten.
  • Een gebruiksaanwijzing daarentegen is een instructieve tekst die de eindgebruiker begeleidt bij het gebruik van iets.

Handleiding heeft dus een bredere betekenis dan gebruiksaanwijzing. Ter illustratie:

Een gebruiksaanwijzing is een vast onderdeel van een handleiding, maar een handleiding is nooit alleen een gebruiksaanwijzing.

In alledaagse taal worden de termen vaak als synoniemen beschouwd.

Gebruiksaanwijzing vertalen?

Wilt u een Engelse gebruiksaanwijzing vertalen naar het Nederlands? Schakel dan BlacKKite in! Bekijk hier hoe ik veelvoorkomende vertaalproblemen oplos.

vraag offerte aan




Auteursprofiel

Vertaler Engels-Nederlands Erwin van Wouw

Erwin van Wouw (1973) werkt al ruim 17 jaar als gediplomeerd en gecertificeerd technisch vertaler Engels-Nederlands. Hij helpt organisaties bij het vertalen van Engelstalige handleidingen naar correct en goedlopend Nederlands.