De (drie)dubbelzinnige betekenis van het woord gebruiksaanwijzing

We zagen eerder dat een goede gebruiksaanwijzing correct, helder en ondubbelzinnig geschreven/vertaald moet zijn om een ingewikkeld apparaat, product of proces toegankelijk en begrijpelijk te maken. Helaas laat het woord gebruiksaanwijzing zelf ruimte voor verschillende interpretaties, wat kan leiden tot verwarring.

In deze blogpost bespreek ik drie definities van het woord en geef ik praktische voorbeelden voor correct gebruik.

Drie definities voor 'gebruiksaanwijzing'

Het woord gebruiksaanwijzing kent drie definities, die inhoudelijk nauw op elkaar aansluiten:

1. De beperkte definitie

Handleiding met gebruiksaanwijzing

Volgens deze definitie is een gebruiksaanwijzing een instructieve tekst die eindgebruikers begeleidt bij het gebruik van een apparaat, product of proces. In die betekenis vormt de gebruiksaanwijzing een onderdeel van de handleiding.

Dit soort gebruiksaanwijzingen vindt u terug als aparte sectie in de inhoudsopgave van een handleiding.

De gebruiksaanwijzing en het onderhoudsschema staan in de gebruikershandleiding.

In het Engels worden voor deze definitie verschillende termen gebruikt, waaronder: instructions for use, usage directions, operating instructions, of simpelweg instructions.


2. De populaire definitie

De gebruiksaanwijzing als handleiding

Bij uitbreiding wordt de term gebruiksaanwijzing vaak beschouwd als een zelfstandige verschijningsvorm van de handleiding, oftewel een instructieboekje met beschrijvende, informatieve en instructieve teksten voor het gebruik van een apparaat, product of proces. Daardoor worden in de volksmond handleiding en gebruiksaanwijzing vaak als synoniemen gebruikt, hoewel dit technisch gezien niet altijd klopt.

Het bedrijf bewaart de gebruiksaanwijzingen van alle apparaten op een centraal punt.

In het Engels wordt hiernaar meestal verwezen met termen als: user's guide, user manual, users' manual, of simpelweg manual.


3. De letterlijke definitie

Handleiding met gebruiksaanwijzing

Bij deze definitie verwijst gebruiksaanwijzing of gebruiksinstructie naar een of meer afzonderlijke aanwijzingen of instructies over het gebruik van een apparaat, product of proces. Het gaat dus nadrukkelijk niet om een compleet document of een complete sectie, maar naar specifieke stappen of handelingen binnen de gebruiksaanwijzing. Het kan bijvoorbeeld gaan om losse tips of richtlijnen die de gebruiker moet volgen voor een correct en veilig gebruik van het product.

In die aanwijzing staat dat de bout linksom gedraaid moet worden.

Het Engels gebruikt als vertaling voor de Nederlandse woorden instructies en aanwijzingen de termen instructions, steps of directions.


Vertaling van originele gebruiksaanwijzing

Handleiding met gebruiksaanwijzing

In een meertalige handleiding staat in het Engels vaak original instructions of original manual. Hiermee geeft de fabrikant aan dat de tekst oorspronkelijk in het Engels is opgesteld en dat de vertalingen in andere talen gebaseerd zijn op deze originele Engelse gebruiksaanwijzing. In de Nederlandse vertaling komt dit dan terug als vertaling van de originele gebruiksaanwijzing.

In de veiligheidssectie van handleidingen wordt deze verwijzing naar de oorspronkelijke tekst om veiligheidsredenen en juridische overwegingen vaak herhaald met een zin als: 'Raadpleeg bij twijfel altijd de originele Engelse versie van deze gebruiksaanwijzing.'

Conclusie

Hoewel de meeste mensen in het dagelijkse gebruik onder gebruiksaanwijzing een handleiding verstaan, kan er in een technische context mee verwezen worden naar een deel van die handleiding of zelfs naar individuele instructies. Samengevat ziet dat er zo uit:

DefinitieBetekenisVoorbeeld
BeperktOnderdeel van handleidingDe Nederlandse gebruiksaanwijzing staat achter in de handleiding.
PopulairSynoniem voor handleidingDe tv werd geleverd met Nederlandstalige gebruiksaanwijzing.
LetterlijkLosse stap/instructieAls u deze aanwijzingen niet opvolgt, riskeert u ernstig of fataal letsel.

Gebruiksaanwijzing laten vertalen of laten schrijven?

Hebt u een Engelse gebruiksaanwijzing die vertaald moet worden naar het Nederlands? BlacKKite kan dit voor u uit handen nemen. Om een indruk te krijgen van mijn vertaalproces kunt u hier bekijken hoe ik problemen oplos die veel voorkomen bij het vertalen van gebruiksaanwijzingen.

U kunt BlacKKite ook inschakelen voor het schrijven van uw gebruiksaanwijzing.

vraag offerte aan



Auteursprofiel

Vertaler Engels-Nederlands Erwin van Wouw

Erwin van Wouw (1973) woont in Utrecht en werkt al ruim 17 jaar als gediplomeerd en gecertificeerd technisch vertaler Engels-Nederlands. Hij helpt organisaties bij het vertalen van Engelstalige handleidingen naar correct en goedlopend Nederlands.